การสร้างสภาพแวดล้อมเพื่อการเรียนรู้ (Creating the
Environment for Learning)
Marzano: (2012) ได้สรุปกลวิธีการการจัดการเรียนการสอนที่มีประสิทธิภาพ ในการสร้าง สิ่งแวดล้อมการเรียนรู้ ไว้ดังตาราง
1.การกำหนดวัตถุประสงค์และให้ข้อมูลย้อนกลับ
(Setting Objectives Feedback)
|
2.เสริมแรงและสร้างความยอมรับ(Reinforcing
Effort and Providing Recognition)
|
3.การเรียนแบบร่วมมือ
(Cooperatives Learning)
|
ช่วยพัฒนาความเข้าใจของผู้เรียน
(Helping students Develop Understanding)
1.ให้คำแนะนำ (Cues)
2.ใช้คำถาม (Questions)
3.ให้ความรู้มโนทัศน์ล่วงหน้า (Advance
Organizes)
4.การแสดงออกโดยภาษากาย (Nonlinguistic
Representaions)
5.สรุปความและจดบันทึก (Summarizing
and Note taking)
6.มอบหมายการบ้านและให้ปฏิบัติ (Assigning
Homework and Providing Practice)
|
ช่วยขยายและประยุกต์ใช้ความรู้ของผู้เรียน
(Help students Extend and Apply Knowledge)
1.ระบุความเหมือนความแตกต่าง(Identifying
Similarities and Differences)
2.สร้างและทดสอบสมมติฐาน(Generating
and testing Hypotheses)
|
ตารางที่ 15 คำจำกัดความของกลยุทธ์การสอน
คำสำคัญ
|
ความหมาย
|
1.กำหนดวัตถุประสงค์และให้ข้อมูลย้อนกลับ
(Setting Objectives Feedback)
|
การให้ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับทิศทางในการเรียนรู้และเป้าหมายในการพัฒนาทักษะการปฏิบัติ
|
2.การเสริมแรงและสร้างการยอมรับ (Reinforcing
Effort and Providing Recognition)
|
การส่งเสริมให้นักเรียนเกิดความเข้าใจในเรื่อง
-ความสัมพันธ์ระหว่างความพยายามเละความสำเร็จโดยมุ่งสร้างทัศนคติที่ดีและความเชื่อมั่นในการเรียนรู้
-สามารถให้การยอมรับและเข้าใจอย่างเป็นรูปธรรมหรือยกย่องในความสำเร็จตามเป้าหมายที่กำหนดไว้
|
3.การเรียนแบบร่วมมือ (Cooperative
Learning)
|
หมายถึง การจัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนมีโอกาสในการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นในการส่งเสริม
สนับสนุนการเรียนรู้
|
4.ให้คำแนะนำ ใช้คำถามและมโนทัศน์ล่วงหน้า
(Cues Questions and Advance Organizes)
|
คือ ส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถจดจำ ใช้
และจัดการกับความรู้ที่เกี่ยวข้องกับประเด็นที่ศึกษา
|
5.การแสดงออกโดยกายภาษา (Nonlinguistic
Representations)
|
หมายถึง
การส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถนำเสนอรายละเอียดในการแสดงถึงความรู้
|
6.สรุปความและจดบันทึก (Summarizing
and Note taking)
|
หมายถึง
การส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถวิเคราะห์ข้อมูลและจัดการกับข้อมูลโดยการสรุปสาระสำคัญและข้อสนับสนุน
|
7. มอบหมายงานและให้ปฏิบัติ (Assigning
Homework and Providing Practice)
|
หมายถึง การให้โอกาสผู้เรียนได้ฝึกปฏิบัติ,ทบทวน ประยุกต์ใช้ความรู้ การสร้างเสริมให้นักเรียนได้เข้า
ระดับของความเชี่ยวชาญในทักษะหรือกระบวนการที่คาดหวัง
|
8.ระบุความเหมือนความแตกต่าง (Identifying
Similarities and Differences)
|
หมายถึง การจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้นักเรียนเข้า
และสามารถใช้ความรู้ กระบวนการทางปัญญาใน ระบุหรือจำแนกสิ่งที่เหมือนและแตกต่าง
|
9.สร้างและทดสอบสมมติฐาน (Generating
and testing Hypotheses)
|
หมายถึง การจัดการเรียนรู้ที่ส่งเสริมนักเรียนเข้าใจ
สามารถใช้ความรู้และกระบวนการทางปัญญาในสร้างและทดสอบสมมติฐาน
|
กลยุทธ์การสอนที่มีประสิทธิภาพตามแนวคิด
ของ Marzano
การตั้งจุดมุ่งหมาย/จุดประสงค์ (Setting objectives) แนวทางการตั้งจุดประสงค์
มีดังนี้ 1) ตั้ง
จุดประสงค์ให้ชัดเจนตามเกณฑ์แต่ไม่ตายตัว 2) สื่อสารจุดประสงค์ให้กับผู้เรียนและครอบครัวได้เข้าใจ
ตรงกัน 3)เชื่อมโยงจุดประสงค์การเรียนรู้กับสิ่งที่เรียนรู้เดิมและการเรียนรู้ใหม่ 4. ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการ ตั้งจุดประสงค์การเรียนรู้ของตนเอง
การให้ข้อมูลย้อนกลับ (Providing Feedback) การให้ข้อมูลเกี่ยวกับการปฏิบัติที่เกี่ยวกับ
จุดประสงค์การเรียนรู้และนําไปสู่การพัฒนาการปฏิบัติและความเข้าใจ
ซึ่งแนวทางการให้ข้อมูลย้อนกลับที่มี ประสิทธิภาพ ดังนี้ 1) ข้อมูลย้อนกลับจะต้องมีความถูกต้องและละเอียดในสิ่งที่ผู้เรียนต้องรู้และเป็น
ประโยชน์ต่อไป 2) การให้ข้อมูลย้อนกลับควรคํานึงถึงเวลาที่เหมาะสมและจําเป็น 3) การให้ข้อมูลย้อนกลับ ควรมีเกณฑ์อ้างอิงชัดเจน 4)ควรให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการให้ข้อมูลย้อนกลับ
การให้การเสริมแรง (Reinforcing Effort) มีวิธีการดังนี้ 1) สอนนักเรียนเกี่ยวกับความสัมพันธ์ ระหว่างการเสริมแรงและผลสัมฤทธิ์ 2) แจ้งผู้เรียนให้ชัดเจนในวิธีการ กระบวนการในการให้แรงเสริม 3) ถามผู้เรียนถึงผลที่เกิดจากการเสริมแรงสู่การบรรลุผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน
การให้การยอมรับ (Providing Recognition) มีวิธีการดังนี้ 1) ส่งเสริม เป้าหมายมุ่งเน้นการเป็นผู้ รอบรู้2) ให้การยกย่อง
สําหรับสิ่งที่เป็นไปตามความคาดหรือทั้งในด้านการปฏิบัติและพฤติกรรม 3) ใช้สัญลักษณ์ที่เป็นรูปธรรม ในการแสดงการยอมรับ เป็นการให้รางวัล
การเรียนรู้แบบร่วมมือ (Cooperative Learning) มีวิธีการดังนี้ 1) ควรยึดหลักของการมี
ปฏิสัมพันธ์ทางบวกและการรับผิดชอบในความสําเร็จส่วนบุคคล 2) จัดเป็นกลุ่มเล็ก 3-5 คน 3) ใช้การ เรียนรู้แบบร่วมมืออย่างสอดคล้องและเป็นระบบ
การใช้การแนะนําและคําถาม (Cues and Questions) มีวิธีการดังนี้ 1) ใช้เฉพาะประเด็นที่สําคัญ 2)ให้คําแนะนําที่ชัดเจน 3) ถามคําถามเชิงอนุมาน 4) ถามคําถามเชิงวิเคราะห์
การให้มโนทัศน์ล่วงหน้า (Advance Organizers) มีวิธีการดังนี้ 1) ใช้การอธิบายในการสร้างมโน ทัศน์ล่วงหน้า 2) ใช้การบรรยายในการสร้างมโนทัศน์ล่วงหน้า 3) ใช้สรุปภาพรวมในการสร้างมโนทัศน์ ล่วงหน้า 4) ใช้กราฟิกในการสร้างมโนทัศน์ล่วงหน้า
การใช้ภาษากายแสดงออก (Nonlinguistic Representations) มีวิธีการดังนี้ 1)ใช้กราฟิกในการ นําเสนอ 2) จัดกระทําหรือทําตัวแบบ 3)ใช้รูปแสดงความคิดนําเสนอ 4) สร้างรูปภาพ, สัญลักษณ์
สรุปและจดบันทึก (Summarizing and note taking) มีวิธีการดังนี้ 1) สอนนักเรียนให้รู้จัก วิธีการบันทึก สรุป ที่มีประสิทธิภาพ 2) ใช้แบบฟอร์มการสรุป 3) ให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการบันทึกการ
สอน ซึ่งกันและกัน
การให้การบ้าน (Assigning Homework) มีวิธีการดังนี้ 1)พัฒนาและสื่อสาร
นโยบายการ มอบหมายการบ้านของโรงเรียน 2) ออกแบบการบ้านที่สอดคล้องกับจุดประสงค์ทางวิธีการ 3)ให้ข้อมูล ย้อนกลับในงานที่มอบหมาย
การให้ฝึกปฏิบัติ (Providing Practice) มีวิธีการดังนี้ 1)ต้องบอกถึงวัตถุประสงค์ของการปฏิบัติ อย่างชัดเจน 2) ออกแบบการปฏิบัติที่ เจาะจงและเวลาเหมาะสม 3) ให้ทํากิจกรรมที่สอดคล้องกับเนื้อหา
การบอกความเหมือนและความแตกต่าง (Identifying Similarity) มีวิธีการดังนี้ 1) วิธีการบอก ความเหมือนความแตกต่างที่หลากหลายวิธี 2) แนะนํานักเรียนให้มีส่วนร่วมในกระบวนการของการกําหนด
ความเหมือนความแตกต่าง 3) ให้คําแนะนําที่ช่วยให้นักเรียน
กําหนดความเหมือนความแตกต่างได้
การสร้างและทดสอบสมมติฐาน (Generating and testing Hypotheses) มีวิธีการดังนี้ 1)ให้ นักเรียนมีส่วนร่วมในการเรียนรู้ในรูปแบบของการสร้างและทดสอบสมมติฐานที่หลากหลาย 2) การและให้ นักเรียนอธิบายสมมติฐานและและข้อสรุป
เพิ่มเติม
สิ่งแวดล้อมการเรียนรู้ (Learning Environment)
คุณลักษณะการจัดสภาพแวดล้อมทางการเรียน
การจัดสภาพแวดล้อมทางการเรียน แบ่งได้เป็น 3 ลักษณะด้วยกันคือ
1.สภาพแวดล้อมทางด้านกายภาพ เป็นสภาพแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น ได้แก่ อาคารสถานที่ โต๊ะ เก้าอี้ สื่อ อุปกรณ์การ สอนต่างๆ รวมทั้งสิ่งต่าง ๆ ที่อยู่ตามธรรมชาติได้แก่ ต้นไม้ พืช ภูมิอากาศ ภูมิประเทศ เป็นต้น จะส่งผลต่อการเรียนการ สอน และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียน แบ่งออกเป็น
1.1 สภาพแวดล้อมภายในห้องเรียน ประกอบด้วยห้องเรียนและอุปกรณ์การเรียนต่างๆ แสงสว่าง สี เสียง อุณหภูมิ เหล่านี้เป็นต้น
1.2 สภาพแวดล้อมภายนอกห้องเรียน ได้แก่ แหล่งความรู้ต่างๆ เช่น แหล่งวิทยบริการ ห้องปฏิบัติการ ห้อง ทดลอง โรงฝึกงาน ห้องสมุด ศูนย์วัฒนธรรม ต่างๆ
จัดบรรยากาศภายในห้องเรียน
2. สภาพแวดล้อมทางด้านจิตภาพ ได้แก่สภาพแวดล้อมที่มีผลกระทบต่อ ความรู้สึกจิตใจ เจตคติของนักเรียน ที่มีต่อการเรียน การสอน แบ่งออกเป็นองค์ประกอบสําาคัญใหญ่ ๆ 2 องค์ประกอบคือ
2.1 องค์ประกอบด้านนักเรียน บุคลิกภาพและพฤติกรรมของนักเรียน ระดับสติปัญญา และสถานภาพทางครอบครัว
2.2 องค์ประกอบด้านผู้สอน บุคลิกภาพและพฤติกรรมของครูผู้สอน ความรู้และประสบการณ์ และเทคนิคการสอน
3. สภาพแวดล้อมทางด้านสังคม ได้แก่สภาพแวดล้อมที่เกิดจากปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคล องค์ประกอบของ สภาพแวดล้อม ทางการเรียนด้านสังคม เช่น
3.1 การสร้างบรรยากาศในชั้นเรียน
3.2 การสร้างแรงจูงใจ
3.3 ความสัมพันธ์ระหว่างครูกับนักเรียน
สรุป
บรรยากาศในห้องเรียนเป็นสิ่งที่ครูทุกคนสร้างได้ หากครูมีความตั้งใจจริงที่จะพัฒนาการจัดการเรียนการสอน ของตนเองให้ไปสู่เป้าหมายที่วางไว้
ซึ่งการที่จะเรียนรู้ได้ดีนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการมาเป็นองค์ประกอบ เพราะเหตุนี้จึงที่จะต้องจัดสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ให้มีความเหมาะสม กล่าวโดยสรุปแล้วมนุษย์จะเรียนรู้ได้ดีนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัย 2 ประการ คือ
1.ปัจจัยภายใน ได้แก่ ผู้ศึกษา หรือตัวของผู้เรียนเองว่า จะมีความสนใจ เอาใจใส่ ขยันที่จะทําาการศึกษามากน้อย แค่ไหน
2.ปัจจัยภายนอก ได้แก่ สภาพแวดล้อมต่างๆ เช่น บรรยากาศ ความพร้อมของสถานที่ และสื่อการสอน ตัวของผู้ สอน เป็นตัน
ปัจจัย 2 อย่างนี้มีความสัมพันธ์กันอย่างมาก ดังนั้นสิ่งเหล่านี้ที่กล่าวมาแล้วจึงเป็นสิ่งที่สามารถสร้างขึ้นมา ได้ และทั้งผู้สอน และผู้เรียนต้องร่วมกันสร้างขึ้นมาเพื่อให้การเรียนรู้นั้นมีประสิทธิภาพมากที่สุด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น